Ikkinchi Toshkent xalqaro investitsiya forumi doirasida “MDH mamlakatlari oʻrtasidagi iqtisodiy hamkorlik istiqbollari” mavzusida panel sessiyasi boʻlib oʻtdi. MDH mamlakatlari oʻrtasidagi iqtisodiy hamkorlik katta salohiyatga ega bo'lib, undan toʻliq foydalanish uchun transport infratuzilmasini rivojlantirish, oʻzaro savdo va investitsiyalar hajmini oshirish, savdo hajmini oshirish, tajriba va texnologiyalar almashish boʻyicha ishlarni kuchaytirish zarur. Hududning iqtisodiy salohiyatidan qanday foydalanish mumkin? Savdo jarayonlarini osonlashtirish uchun davlatlar qanday choralar ko'rishlari kerak? Sessiyada shu va boshqa masalalar muhokama qilindi.

Sessiyada O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari Jamshid Xo‘jayev, Rossiya Federatsiyasi Iqtisodiy rivojlanish vaziri Maksim Reshetnikov, Ozarbayjon Respublikasi Iqtisodiyot vaziri o‘rinbosari Rovnag Abdullayev va boshqalar so‘zga chiqdi. O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari Jamshid Xo‘jayev dunyo aholisining qariyb 4 foizini, ya’ni qariyb 285 million kishini tashkil etuvchi MDH bozori xorijiy sarmoyadorlar uchun katta qiziqish uyg‘otayotganini ta’kidladi. O‘tgan yili tashqi savdo aylanmasi 20 foizga o‘sdi, bozorning o‘zi esa o‘sish va diversifikatsiya qilishda davom etishini ta'kidladi. Shuningdek, vazir o'rinbosari linfratuzilma, jumladan, magistral yo‘nalishlar va temir yo‘llar bo‘yicha hamkorlik muhimligini aytib o'tdi. "Yirik infratuzilma loyihalari kapital talab qilishi mumkin, lekin eng katta salohiyatga ega", - deya qo'shimcha qildi.

Xo'jayev energetika sohasida  MDH davlatlarining bir-birini toʻldirishini taʼkidladi, bu mamlakatlarda baʼzi mamlakatlar neft va gaz ishlab chiqaradi, boshqalari esa qayta tiklanadigan energiya imkoniyatlariga ega. Mamlakatlar o‘rtasidagi bu boradagi hamkorlik yuksak samaralar berishiga umid bildirdi.

Qirgʻiziston va Qozogʻiston bilan ikkita GES loyihasi ishlab chiqildi. Ayniqsa, har bir davlatning kapitali va energetika resurslari bilan bog‘liq holda sanoat kooperatsiyasi salohiyati ham qayd etilgan. Masalan, O‘zbekiston Qozog‘iston bilan qo‘shma loyihani amalga oshirmoqda. Jamshid Xo‘jayev, shuningdek, mamlakatlar o‘rtasidagi hamkorlik oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash va ayrim mamlakatlar duch kelayotgan oziq-ovqat taqchilligini bartaraf etishda yordam berishi mumkinligini ta’kidladi. Uning qayd etishicha, hukumatning vazifasi turli sohalarda, jumladan, avtomobilsozlik va boshqa sohalarda hamkorlikni rivojlantirishni oshirish lozim.

Sessiya davomida Rossiya Federatsiyasi iqtisodiy rivojlanish vaziri Maksim Reshetnikov ham so‘zga chiqdi.

– O‘zbekiston Markaziy Osiyo taraqqiyotining asosiy lokomotivlaridan biridir. Bu yerda Rossiya kapitali ishtirokidagi 3000 dan ortiq kompaniya faoliyat ko'rsatadi. Qolaversa, turizm MDHda munosabatlarni mustahkamlaydigan o‘sish nuqtasi, deb hisoblayman. Keyingi integratsiya O‘zbekiston taraqqiyotiga turtki berishi mumkin.

Ozarbayjon Respublikasi Iqtisodiyot vaziri o‘rinbosari Rovnag Abdullayev Ozarbayjonga investitsiya jalb etish bo‘yicha o‘z tajribasi bilan o‘rtoqlashdi.

– To‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar iqtisodiy xavfsizlikni ta’minlashning muhim mexanizmi hisoblanadi. Biznes yaxshi, lekin xorijlik investorlarsiz haqiqatdan ham yaxshi natijalarga erishish mumkin emas. Ozarbayjon misolida shuni aytishim mumkinki, biz investorlarni jalb qilish uchun qonunchilik bazasini, jumladan, soliq va bojxona imtiyozlarini yaratdik. Sarmoyadorlar uchun jozibadorlik nuqtai nazaridan mamlakat imidjini shakllantirish muhim ahamiyatga ega. Shuningdek, biz to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalarning yangi yo‘nalishlarini rivojlantirmoqdamiz. Ayni paytda iqtisodiy aloqalarni tiklash va transport yo‘nalishlarini kengaytirish bo‘yicha faol ish olib bormoqdamiz. Albatta, biz bu chora-tadbirlarning barchasini yolg‘iz emas, MDH davlatlari kompaniyalari bilan birgalikda amalga oshirmoqdamiz, dedi Rovnag Abdullayev.

Qirg‘iziston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Milliy investitsiya agentligi direktori Umbriel Temiraliev mamlakatimizning investitsiyalarni jalb etishdagi ustuvor yo‘nalishlari haqida gapirdi. U investitsiyalar bilan bevosita bog'liq bo'lgan uchta asosiy sohani ko'rsatdi - bular energiya (emissiyani 50% gacha kamaytirish zarurati), turizm (Qirg'iziston landshafti ajoyib sharoit yaratadi) va oziq-ovqat ishlab chiqarish. Potentsial investorlar uchun investitsiya loyihalari ham taklif etildi.