Bank omonatlari ommabopligining oshishi, inflyatsiyaning roli va kreditlar berish – Toshkent xalqaro investitsiya forumida yoritilgan mavzular
27-aprel kuni Toshkent xalqaro investitsiya forumining birinchi kuni doirasida" zamonaviy pul-kredit siyosati: to'liq bandlik, barqaror narxlar va iqtisodiy o'sish "mavzusida davra suhbati bo'lib o'tdi.
Tadbir spikerlari sifatida O'zbekiston Respublikasi investitsiyalar va savdo vazirining maslahatchisi Atabek Nazirov, O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki raisining o'rinbosari Behzod Hamrayev, prognozlash va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti direktori Umid Abidxo'jayev, "Tenge Bank" ATB boshqaruvi raisining birinchi o'rinbosari Shohruh Hakimov va Whiteshield direktori Antonio Somma ishtirok etdilar. Moderator Gapstone Group katta boshqaruvchi direktori Alfredo de Anjelis (Dino) qatnashdi.
Davra suhbati davomida Markaziy banklar va hukumatlarning inflyatsiyani ushlab turish va iqtisodiy o'sishni qo'llab-quvvatlash o'rtasidagi nozik muvozanatni saqlash uchun pul-kredit va fiskal siyosatini ehtiyotkorlik bilan o'zgartirish zarurligi g'oyasi ilgari surildi. Bundan tashqari, narxlar barqarorligi, bandlik va iqtisodiy o'sishni ta'minlash uchun tartibga soluvchilar tomonidan qo'llanilishi kerak bo'lgan samarali pul-kredit siyosati mexanizmlari, shuningdek inflyatsiyani oldini olish bo'yicha zarur choralar muhokama qilindi.
Gapstone Group kompaniyasining katta boshqaruvchi direktori Alfredo De Anjelis tadbirni uchrashuvning maqsadi pul – kredit siyosati muammolarini muhokama qilish ekanligini ko'rsatishdan boshladi.
Prognozlash va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti direktori Umid Abidxo'jayevning so'zlariga ko'ra, muammolardan biri, O'zbekiston aholisining hamma narsani milliy valyutada emas, balki dollarda baholash an'anasi.
Muhokamaning muhim mavzusi inflyatsiya bo'ldi. O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki raisining o'rinbosari Behzod Hamrayev o'z nutqida O'zbekistonda inflyatsiya tez sur'atlar bilan o'sib borayotganini, ammo boshqa rivojlangan mamlakatlardagi kabi tez emasligini ta'kidladi.
"Tenge Bank" ATB boshqaruvi raisining birinchi o'rinbosari Shohruh Hakimov ham inflyatsiya mavzusiga to'xtalib, uning mamlakat iqtisodiyotida mavjudligi to'g'risida o'z fikrini bildirdi:
Aytmoqchimanki, mening shaxsiy fikrimcha, oliy maqsadlarga erishishga qaratilgan siyosiy maqsad bo'lmasligi kerak. Agar inflyatsiyaga qarshi kurash choralari iqtisodiy o‘sishga keskin salbiy ta’sir ko‘rsatsa, inflyatsiya saqlanib qolsin”.
Yana bir muhim yoritilgan mavzu - kredit berish. Behzod Hamrayev uning keskin o'sganini qayd etdi, bu esa avtomobil, texnika va ipoteka kreditlariga ham tegishli. Kreditlarni qaytarmaslik darajasi hozirda 4 foizdan kam. Aholining daromadi har yili o'sib bormoqda, Agar shunday davom etsa, O'zbekiston iqtisodiyoti ishonchli tarzda saqlanib, o'sib boradi, dedi Markaziy bank raisining o'rinbosari.
Shohruh Hakimov mamlakatda qimmatli qog'ozlar bozorining ijobiy rivojlanishi haqida gapirdi:
"Besh yil oldin qimmatli qog'ozlar bozori nolga teng edi. 2022 yilda banklar tomonidan qimmatli qog'ozlarga investitsiyalar kiritish hajmi 3 baravar oshdi. Biroq, korporativ obligatsiyalar hali ham kelajakdagi masala bo'lib qolmoqda".
Davra suhbati davomida o'tgan yili bank sohasida qiziqarli natija kuzatilgani qayd etildi. Banklar ikkita muhim manbaga ega – chet eldan qarz olish va depozitlar. 2022 yilda banklar balansidagi omonatlarning umumiy miqdori chet eldan olingan qarzlarga tenglashdi va hatto oshib ketdi. Bu birinchi marta sodir bo'ldi. Aholining hissasi 40 foizga oshdi, bu juda jiddiy o'sish. Banklar asta-sekin odamlar ularga ishonishni boshlaydigan davrga yetib kelmoqda. Bu bank tizimini rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi.