"Davlat ishtirokidagi kompaniyalarda korporativ boshqaruv transformatsiyasi, rivojlanish uchun "tezkor qadamlar" mavzusi Toshkent xalqaro investitsiya forumi ikkinchi kunida muhokama qilingan mavzulardan biri bo'ldi.

Unda moderator sifatida Alvarez & Marsial boshqaruvchi direktori Piter Briggs ishtirok etdi. Uning ta'kidlashicha, davlat ulushi bor korxonalarni xususiylashtirish muhim rol o'ynaydi, ayniqsa hozir O'zbekistonda bu jarayon faol davom etmoqda. Davlatga tegishli kompaniyalar xususiy mulkdorlarga o'tadi va bunday shakldagi boshqaruv mazkur yo'nalishdagi "driver" vazifasini o'taydi.

- Agentligimizda biz faoliyat yuritadigan xalqaro standartlar va qoidalar mavjud. U davlat rahbarining tashabbusiga muvofiq tashkil etilgan, - dedi O'zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi strategik islohotlar agentligi bosh direktori Shuhrat Vafayev. - Ishonchim komilki, biz korporativ boshqaruv sohasida yutuqlarga erisha olamiz.

Davlat ishtirokidagi kompaniyalar ko'plab mamlakatlar iqtisodiyotida muhim rol o'ynaydi, ammo ularning ish samaradorligi ko'rib chiqilishga sabab bo'lishi mumkin. Korporativ boshqaruvni o'zgartirish bunday kompaniyalarning mahsuldorligi va raqobatbardoshligini oshirishning bir usuli hisoblanadi.

Tegishli korporativ boshqaruv nafaqat xatarlarni kamaytirish va kompaniya faoliyatining shaffofligini ta'minlash uchun yaxshi vosita, balki uning raqobatbardoshligini va ichki va tashqi investitsiyalarni jalb qilish qobiliyatini belgilovchi eng muhim omil hisoblanadi.

– Davlatning iqtisodiyotdagi ulushini xususiylashtirish va kamaytirish ustuvor yo'nalishlardan biri, – dedi O'zbekiston Respublikasi davlat aktivlarini boshqarish agentligi direktori Akmalxon Ortikov. - Yaqinda ushbu sohada yangi chora-tadbirlarni nazarda tutuvchi "Davlat mulkini boshqarish to'g'risida"gi qonun qabul qilindi. Unda davlat ishtirokidagi korxonalar, davlat muassasasi va mulk kabi tushunchalar farqlanadi. Davlat aktivlari holati to‘g‘risida muntazam ravishda hisobot berish tizimi yo‘lga qo‘yiladi. Amalga oshirilayotgan islohotlar xalq manfaatlariga qaratilganligi muhimdir. Bundan tashqari, bizda ko'plab foydalanuvchilarni birlashtiradigan elektron E-auksion tizimi mavjud. Shuningdek, O'zbekistonda "xalqchil IPO" uchun 40 ta korxona ro'yxati yaratildi, bunday kompaniyalar ro'yxatiga bozor yetakchilari bo'lgan, jumladan yirik sanoat kombinatlari ham kiritilgan. Xuddi shu jarayonlar neft va gaz, avtomobilsozlik, aviatsiya va boshqa sohalarda ham amalga oshirilishi mumkin, ammo investorlar va tadbirkorlar ushbu sohalarga investitsiya kiritishga tayyormi yoki yo'qmi degan savollar mavjud. Biz investorlarga o'z takliflarini taqdim etish imkonini beruvchi yondashuvlarni ishlab chiqmoqdamiz.

TXIF-2023 bo'yicha mutaxassislar davlat ishtirokidagi kompaniyalarda korporativ boshqaruvni rivojlantirish uchun "tezkor qadamlar" deb nomladilar. Ular orasida: direktorlar kengashi mustaqilligini kuchaytirish, strategik rejani ishlab chiqish, korporativ madaniyat va axloqni oshirish va boshqalar bor.

– Transformatsiya – bu jarayon, natija emas, - dedi mustaqil direktorlar uyushmasi kuzatuv kengashi raisi Aleksandr Ikonnikov. - Men Jorj Lukasning iqtibosini eslamoqchiman: "Diqqat e'tiborimiz haqiqatlarimizni belgilaydi". O'zbekistonda bu diqqat e'tibor markazi sifatida davlat boshqaruvi transformatsiyasi masalalari bilan bevosita shug'ullanadigan agentlik tashkil etildi. Transformatsiya jarayonida fikrlashni o'zgartirish kerak. Biz biznesga alohida subyekt sifatida munosabatda bo'lishni, shu jumladan uni himoya qilishni o'rganishimiz kerak. Top-menejerlar kompaniyaga kelishlari uchun sharoitlar kerak. Axir, bu odamlar shunchaki "yo'lovchi" bo'lishni xohlamaydilar, ular o'z tarixlarini yozishni, obro'sini yo'qotmaslikni istashadi.

Ishtirokchilar davlat boshqaruviga ega kompaniyalarda boshqaruvni transformatsiya qilishda asosiy rolni o'z sohalarida yuqori darajadagi malaka, tajriba va bilimga ega kadrlar o'ynashini ta'kidladilar. Chet ellik mutaxassislarni top-menejment lavozimlariga jalb qilish bilan bir qatorda, mamlakat ichida ham kadrlar tayyorlash juda muhim jihat sanaladi.